پی اچ متر رومیزی چیست و چه تفاوتی با پی اچ متر دستی دارد؟

پی اچ متر رومیزی دستگاهی است که برای اندازه‌­گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول­‌ها استفاده می­‌شود. این دستگاه در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود.

پی اچ یک مقیاس لگاریتمی است که از 0 تا 14 متغیر است. 0 اسیدی­ترین و 14 قلیایی‌­ترین نقطه این مقیاس است.  pH7 خنثی است.

با استفاده از پی اچ متر رومیزی، می­‌توان میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول­‌ها را به طور دقیق اندازه­‌گیری کرد. این اطلاعات می­‌تواند برای بهبود کیفیت محصولات و محیط زیست استفاده شود.

تعریف پی اچ متر رومیزی

پی اچ  متر رومیزی دستگاهی است که برای اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول­‌ها استفاده می‌­شود. این دستگاه در آزمایشگاه­‌های تخصصی صنایع مختلف، مانند صنایع غذایی، داروسازی، کشاورزی و محیط زیست، کاربرد دارد.

پی اچ سنج معمولاً دارای یک الکترود شیشه‌­ای است که در محلول مورد نظر قرار می­‌گیرد. این الکترود با محلول واکنش می­‌دهد و یک ولتاژ تولید می­‌کند. این ولتاژ با استفاده از یک مدار الکترونیکی به پی اچ  تبدیل می­‌شود.

همچنین این دستگاه علاوه بر سنجش پی اچ، دمای محلول را نیز اندازه­‌گیری می­‌کند. این ویژگی برای آزمایش­‌های دقیق ضروری است.

پی اچ متر رومیزی در انواع مختلفی با دقت­‌های اندازه­‌گیری متفاوت موجود است. برخی از این دستگاه‌­های سنج پی اچ به صورت خودکار الکترودهای دیجیتالی را شناسایی می­‌کنند. این ویژگی باعث می‌­شود داده­‌های دقیق­‌تری ارائه دهند.

این تجهیزات معمولا محدوده پی اچ  استاندارد یعنی صفر تا 14 را اندازه‌­گیری می­‌کند.  برخی از آن­ها محدوده 4 تا 10 را مورد سنجش قرار می‌­دهند.

کاربردهای پی اچ  متر رومیزی

• کنترل کیفیت نوشیدنی­‌ها و همچنین مواد غذایی
• کنترل کیفیت داروها
• کنترل کیفیت آب و خاک
• آزمایش­‌های زیست محیطی

مشخصات فنی پی اچ  متر رومیزی

پی اچ  متر رومیزی دستگاهی دقیق و قابل اعتماد برای اندازه­‌گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول‌ها است. این دستگاه علاوه بر قابلیت اندازه گیری پی اچ، اطلاعات دیگری را نیز ثبت می‌کند که برای اطمینان از دقت نتایج اندازه­‌گیری ضروری است.

در طی فرآیند اندازه­‌گیری، دستگاه اطلاعات زیر را در حافظه خود ثبت می‌کند:

• اطلاعات آخرین کالیبراسیون دستگاه
• شیب انحراف الکترود
• زمان نمونه برداری
• استانداردهای مورد استفاده

این اطلاعات با فرمت GLP ثبت می‌شوند که این فرمت یک استاندارد بین‌المللی برای ثبت اطلاعات آزمایشگاهی است.

در مدل‌های دیجیتالی پیشرفته پی اچ متر رومیزی، پایه نگهدارنده دستگاه به منظور شارژ دستگاه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، این مدل‌ها می‌توانند تعداد معینی از داده‌ها را همراه با تاریخ و زمان نمونه برداری در حافظه خود ثبت و ذخیره کنند.

علاوه بر این، مدل‌هایی از این پی اچ سنج که دارای پورت USB هستند، می‌توانند نتایج به دست آمده را به فلش یا کامپیوتر انتقال دهند. این قابلیت به کاربران امکان می‌دهد تا به راحتی به تجزیه و تحلیل داده‌ها بپردازند.

پی اچ متر رومیزی در مقایسه با مدل‌های پرتابل، نمایشگر بزرگ‌تری دارد. این ویژگی باعث می‌شود که خواندن داده‌های حاصل از اندازه­‌گیری با سرعت بیشتری انجام شود.

در مجموع، پی اچ متر رومیزی دستگاهی دقیق و کاربردی است که قابلیت‌های پیشرفته‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این دستگاه برای کاربردهای مختلف آزمایشگاهی، از جمله کنترل کیفیت مواد غذایی و داروها، کنترل کیفیت آب و خاک، و آزمایش‌های زیست محیطی، مناسب است.

یکی از مزیت‌های این دستگاه‌­ها، وجود بازوهای الکترودی است که به صورت دقیق و ثابت سنسور را در محلول مورد آزمایش قرار می‌دهند. این ویژگی باعث می‌شود که کاربر بتواند با سهولت بیشتری پی اچ محلول را اندازه­‌گیری کند.

صفحه نمایش پی اچ متر رومیزی مجهز به نور پس زمینه است که در محیط‌های کم نور نیز امکان استفاده از این دستگاه را فراهم می‌کند. همچنین، نمایشگر چندگانه دستگاه، قابلیت نمایش پارامترهای مختلف را دارد. از جمله پارامترهای قابل اندازه گیری می‌توان به دما و میزان رسانایی اشاره کرد.

دمای محلول یکی از عوامل مهم در سنجش پی اچ است. کاهش یا افزایش دما می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در پی اچ محلول شود. به همین دلیل، در پی اچ مترهای رومیزی، جبران دما به صورت دستی یا خودکار (ATC) انجام می‌شود.

ویژگی های پی اچ متر رومیزی

• نمایشگر بزرگ و خوانا
• اصلاح دمایی دستی برای دقت بیشتر
• خروجی آنالوگ ولتاژی ۰ تا ۵ ولت برای اتصال به تجهیزات دیگر
• کالیبراسیون دستی در یک یا دو نقطه برای اطمینان از دقت اندازه گیری
• اندازه‌­گیری ORP برای تعیین میزان اکسیداسیون یا احیا در محلول
• محل قرارگیری محلول‌­های کالیبراسیون بر روی دستگاه برای سهولت استفاده

نحوه کار پی اچ متر رومیزی

• ابتدا پی اچ متر را روشن کنید و سپس الکترود را به دستگاه متصل کنید. الکترود در واقع سنسور دستگاه است که در محلول مورد آزمایش قرار می­‌گیرد.
• الکترود را در محلول مورد آزمایش قرار دهید و کمی صبر کنید. این کار باعث می­‌شود که الکترود با محلول هماهنگ شود و مقدار پی اچ دقیق تری را اندازه‌­گیری کند.
• الکترودها را آرام و دورانی حرکت بدهید تا دقت دستگاه افزایش یابد. این کار باعث می­‌شود که الکترود با تمام نقاط محلول تماس داشته باشد و مقدار پی اچ دقیق­تری را اندازه­گیری کند.
• پس از قرارگیری الکترود در محلول، دکمه سنجش پی اچ را فشار دهید تا دستگاه شروع به خوانش مقدار پی اچ محلول نماید.
• پی اچ متر را مجددا تنظیم کنید و منتظر بمانید که میزان خوانش توسط دستگاه ثابت شود. این کار باعث می­‌شود که مقدار پی اچ دقیق­تری را اندازه­‌گیری کنید. عدد قابل مشاهده بر روی نمایشگر، مقدار پی اچ محلول نمونه را نشان می‌دهد.
• در پایان فرایند اندازه­‌گیری، الکترودها را در محلول KCL نگهداری کنید. این کار باعث می­‌شود که الکترودها از خرابی محافظت شوند.

زمان‌های لازم برای کالیبراسیون

• روزانه، به ویژه زمانی که دقت بالایی مورد نیاز است.
• هر زمان که الکترود را از دستگاه جدا و مجدداً نصب می‌کنید.
• در ابتدای هر روز هفته.
• بعد از انجام اندازه‌گیری محلول‌هایی با واکنش‌های شیمیایی قوی.
• زمانی که دقت دستگاه شما کاهش یافته است.
• موقعی که زمان تأیید شده جهت کالیبراسیون شما به اتمام رسیده است.

روش کالیبراسیون پی اچ متر رومیزی

یک یا دو نقطه برای انجام کالیبراسیون توصیه می‌شود. شما می‌توانید از 7 نوع محلول استاندارد با رنج‌های متفاوت استفاده کنید:

• pH = 1.68

• pH = 4.01
• pH = 6.86
• pH = 7.01
• pH = 9.18
• pH = 10.01
• pH = 12.45

مقدار کمی از استانداردهای انتخاب شده را در یک ظرف یا بشر 100 میلی‌لیتری که کاملاً خشک و تمیز باشد، بریزید. دقت داشته باشید که برای هر بافر، ظرف جداگانه‌ای انتخاب کنید و روی ظرف‌ها را با برچسب عدد استاندارد مشخص کنید. از یکی از آنها برای فعال کردن الکترود استفاده کنید و سپس روش کالیبراسیون را ادامه دهید.

• نوک الکترود را در محلول بافر انتخابی (pH = 7) قرار دهید.
• کلید «CAL» را فشار دهید.
• منتظر بمانید تا علامت «CAL» روی صفحه نمایشگر ظاهر شود.
• با استفاده از کلیدهای «UP» و «DOWN»، عدد کالیبراسیون را تنظیم کنید تا با عددی که روی صفحه نمایشگر ظاهر شده است، مطابقت داشته باشد.
• پروب دما را در کنار الکترود محلول استاندارد قرار دهید.
• منتظر بمانید تا علامت «NOT READY» روی صفحه نمایشگر خاموش شود.
• منتظر بمانید تا علامت «READY» روی صفحه نمایشگر ظاهر شود.

با انجام این مراحل، کالیبراسیون پی اچ متر رومیزی شما با موفقیت انجام شده است.

سخن آخر

پی اچ متر رومیزی دستگاهی ضروری برای آزمایشگاه‌های تخصصی است. این دستگاه برای اندازه­‌گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول‌ها استفاده می‌شود.

پی اچ متراز نوع رومیزی دستگاهی دقیق است که به ما می­گوید محلول مورد نظرمان اسیدی است یا قلیایی.  این دستگاه برای کاربردهای مختلفی، از جمله کنترل کیفیت مواد غذایی و نوشیدنی­ها، کنترل کیفیت داروها، کنترل کیفیت آب و خاک، و آزمایش­های زیست محیطی، مورد استفاده قرار می­گیرد.

برای اطمینان از دقت نتایج اندازه گیری، پی اچ متر باید به طور منظم کالیبره شود.

سوالات متداول

1. پی اچ سنج رومیزی چگونه کار می‌کند؟

در پی اچ متر رومیزی از یک الکترود شیشه‌ای استفاده شده­است که به یک الکترود مرجع متصل است. الکترود شیشه‌ای با محلول مورد نظر در تماس است و اختلاف پتانسیل بین دو الکترود اندازه­گیری می‌شود.

 2. pH متر رومیزی چه تفاوتی با پی اچ متر دستی دارد؟

نوع رومیزی دقت بالاتری نسبت به نوع دستی دارد. همچنین، ph متر رومیزی قابلیت کالیبراسیون خودکار را دارد که باعث افزایش دقت اندازه­گیری می‌شود.

 3. پی اچ سنج رومیزی چه تفاوتی با پی اچ سنج قلیایی دارد؟

نوع قلیایی فقط برای اندازه­گیری پی اچ محلول‌های قلیایی استفاده می‌شود. پی اچ متر از نوع رومیزی می‌تواند پی اچ محلول‌های اسیدی و قلیایی را اندازه­‌گیری کند.

4. چه عواملی می‌تواند بر دقت پی اچ متر رومیزی تأثیر بگذارد؟

• کیفیت الکترود  pH
• دمای محلول
• آلودگی محلول
• آسیب دیدگی دستگاه